Er zit een kind met ADHD in de klas

Een van mijn kinderen heeft selectief mutisme. Een van mijn kinderen heeft ADHD. Ze hebben allebei op hun eigen manier veel moeite met van alles, naast het vele plezier in hun leven. Als ouder zie ik erg duidelijk dat ze een heel eigen benadering nodig hebben. Natuurlijk, zoals bij alle kinderen. Want onze derde is natuurlijk ook op haar manier uniek. Ik haal veel informatie over beide diagnoses. Zo ben ik onlangs bij een bijeenkomst over selectief mutisme geweest. Daarvoor moest ik naar Brussel want er is niet heel veel over deze angststoornis. Het komt veel minder voor dan ADHD waarvoor ik al veel informatiebijeenkomsten heb kunnen bijwonen. Het is altijd heel fijn om met andere ouders in contact te komen die te maken hebben met dezelfde problematiek. Natuurlijk zijn al deze kinderen onderling ook weer heel divers. Maar het is ook erg interessant en leuk om te horen over de overeenkomsten. Want het is toch ook wel eens zoeken in die opvoeding. Wat is ‘normaal’ en wat komt misschien voort uit de stoornis? Hoe ga je er mee om? Ik ervaar de ontmoeting met ouders met een kind met selectief mutisme op een zelfde manier als de ontmoeting met ouders van kinderen met ADHD. Er is herkenning en erkenning en er is weinig toelichting nodig. Er is ook geen ‘oeh’ of ‘ah’. Alles is zoals het is en er komt een enorme positieve energie en inspiratie in mij. Er is kracht waar ik daarna weer even lekker op kan teren.

Er is een verschil bij het hebben van een kind met selectief mutisme en bij het hebben van een kind met ADHD als het om ‘anderen’ gaat. Als het gaat om de omgeving. Over de wereld. Als ik hoor praten over selectief mutisme is er vaak nieuwsgierigheid en empathie. Er is een zachtheid. Het is fijn en steunend. De valkuil is dat mensen het zielig vinden. In de echte omgang is het uiteindelijk wel machteloosheid en opgeven in de pogingen om het kind aan het praten te krijgen. Maar de omgeving is vooral mild.

Bij ADHD de opmerkingen vaak wat kwetsend. Ook al voel ik bij mijn vrienden vaak begrip. Bij ADHD denkt men over het algemeen al snel aan lastige kinderen. Kinderen die schreeuwen en slaan en naar zijn naar andere kinderen. Vervelende kinderen. Kinderen die je liever niet in de klas bij jouw kind hebt. Het is een beeld wat niet eerlijk is. Ik voel me vaak wat verdrietig worden als ik hoor dat mensen over de klas van hun kind vertellen met als nadeel dat er ook een kind met ADHD in zit. Want dat schijnt wel heel lastig te zijn. De kritiek als men hoort dat een kind een diagnose ‘ADHD’ heeft liegt er vaak ook niet om: Ouders willen hun kind niet accepteren zoals het is. Ze kunnen niet opvoeden en ze plakken een label op hun kind alleen omdat ze een beetje druk zijn. ‘Ze mogen niet meer zichzelf zijn’. Het is best een beetje hypocriet dat mensen het een last voor hun eigen kind vinden dat er een ADHD’er in de klas zit en tegelijk aangeven dat een kind zichzelf niet meer mag zijn bij de diagnose, dat kinderen al een etiket opgepakt krijgen als ze al een beetje anders zijn. Dat is zo ‘niet eerlijk’. Aan de ene kant dus de negatieve geluiden over het kind met ‘ADHD’ in de klas en aan de andere kant ‘het kind wordt niet geaccepteerd zoals het is’. Wat bedoelen ze toch?

Ik probeer wel eens te bedenken wat ik moeilijker vind als moeder. De opvoeding van mijn kind met selectief mutisme vind ik vele malen makkelijker dan die van mijn kind met ADHD. Zij is thuis heel normaal (wat dat ook is). Ze is gezellig en heel ondernemend. De pijn zit ‘m er in dat ze niet in de buitenwereld lijkt te kunnen zijn. Nu niet. Ik heb daar enorm veel verdriet om. Niemand ziet mijn kind zoals ze echt is. Of… zoals ze ook is. Ze is zo geweldig leuk. Dat zij geen vrienden heeft accepteert zij met gemak. Ze zit er niet helemaal mee. Sociale angst maakt het waarschijnlijk mogelijk om juist er van te genieten om dat sociale niet te hoeven en te moeten. Zal ooit weer onder de mensen durven zijn en zelfstandig verder kunnen? Zal ze die kunstopleiding kunnen volgen die ze (stiekem diep van binnen) best wel ambieert?

Bij mijn kind met ADHD moet ik steeds opletten hoe ik met hem omga. De gevoeligheid en emotionele uitbarstingen maken de opvoeding zeer intensief. Niets gaat vanzelf. Vrolijkheid of boosheid… het kost allemaal heel veel energie zodra ik merk dat de rem weg is. En eigenlijk is dat altijd wel het geval. Sociaal is het ook niet altijd makkelijk. Dat hij een leeftijd heeft waarin hij al veel meer zelf zou moeten kunnen bepalen en tegelijk de ontwikkeling nog niet heeft bereikt om zelf grenzen aan te geven maakt het moeilijk. De zorg om zijn school, het (niet) hebben van vrienden en om toekomst is er steeds. Op school weten ze niet waar ik het over heb als ik over de heftige situaties thuis bij het huiswerk vertel. Op school is hij vooral aangepast want hij doet er alles aan om te zorgen dat ze daar niet weten dat hij ADHD heeft. De verwachting die mensen dan over hem hebben, vindt hij verschrikkelijk. Geen pilletje, want dan zien ze het. Hij wil niet meer horen over ‘druk doen’ omdat mensen weten dat hij ADHD heeft. Want dat heeft hij al ervaren. Mensen die denken te weten wat het is om ADHD te hebben. Ze snappen er niets van. Heel erg dat ze hem niet accepteren zoals hij is…. een jongen met ADHD. Bovenal… is hij een geweldig lief, zorgzaam kind.

Selectief Mutisme is destructief. Door de angst, de verstarring, het zwijgen wordt het contact met de wereld opgezegd. ADHD is destructief. Door chaos in het hoofd, door het slechte vermogen om grenzen te leggen, door het gebrek aan concentratie en controle over de emoties, door het gebrek aan motivatie om de dingen van alle dag te doen (want dat is saai) is het zo moeilijk om dat te doen wat nodig is om positief verder te ontwikkelen. De verstrooidheid… De omgeving zou een beetje kunnen helpen door het vooroordeel daar te laten. Misschien is mijn kind met ADHD iets meer geholpen bij het erkennen en willen begrijpen van wat zijn ADHD echt is in plaats van hem van te voren als ‘druk’ te gaan zien.

Dus… als je kind, een kind met ADHD in klas heeft… wat betekent dat dan eigenlijk?